Ngày 22/10/2014, Phó Cục trưởng Bùi Thiên Thu tham dự và báo cáo tại cuộc họp về việc thu Phụ phí bất hợp lý của hãng tàu biển nước ngoài đối với hàng hoá xuất nhập khẩu của Việt Nam do Thứ trưởng Nguyễn Văn Công chủ trì. Tham dự cuộc họp có đại điện Văn phòng Chính phủ, Bộ Tài chính, Bộ Công thương, các Hiệp hội, doanh nghiệp xuất nhập khẩu và Thành viên tổ công tác liên ngành về Phụ phí tàu biển.
Hiện nay, có khoảng 40 hãng tàu biển nước ngoài đang hoạt động kinh doanh tại Việt Nam đảm nhận khoảng 88% khối lượng hàng hoá xuất nhập khẩu, trong đó đảm nhận gần 100% hàng hoá xuất khẩu đóng trong container xuất, nhập từ các thị trường như châu Âu, châu Mỹ, Bắc Mỹ. Với tình trạng phụ thuộc quá lớn vào các hãng tàu biển nước ngoài nên chủ hàng Việt Nam bị áp đặt thu rất nhiều các loại phụ phí khác nhau, hiện tại có khoảng 15 loại phụ phí các hãng tàu đang áp dụng thu như phí dịch vụ container THC, phí mất cân đối container (CIC), phí tắc nghẽn cảng (PCS), phí vệ sinh container, phí sửa chữa vỏ container, phí thủ tục, phí lưu kho bãi, phí hoá đơn… Theo rà soát của Cục Hàng hải Việt Nam, một số phụ phí rất bất hợp lý không đúng quy định của pháp luật Việt Nam và thông lệ quốc tế như: phí vệ sinh, sửa chữa container, phí hoá đơn… một số loại phụ phí được phép thu theo thông lệ quốc tế khi phát sinh hiện tượng như phí tắc nghẽn cảng, phụ phí xăng dầu nhưng hãng tàu thường lợi dụng để kéo dài thời gian thu phí khi hiện tượng phát sinh đã chấm dứt. Việc thu phụ phí một cách tự phát và không có cơ sở pháp lý của hãng tàu đã tồn tại từ nhiều năm qua đã làm thiệt hại rất lớn cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu và gây ra bức xúc trong dư luận. Các loại phụ phí này cũng thu tăng theo thời gian, trung bình mỗi năm tăng khoảng 15%. Nhiều hãng tàu thu phí và tăng thu không báo trước hoặc thông báo trong thời gian rất ngắn với mức thu khác nhau, gây nhiều khó khăn cho doanh nghiệp khi phải mất thêm một khoản chi phí không được tính toán trong hợp đồng. Với mức thu phụ phí như hiện nay trung bình 1 cont 40’ phải chịu mức phụ phí là 100 USD/cont, nếu một doanh nghiệp 1 tháng nhập khẩu 100 cont, chi phí phát sinh thêm là 10.000 USD, đây là khoản chi phí rất lớn ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Phó Cục trưởng Bùi Thiên Thu với nhiệm vụ là Tổ trưởng tổ công tác liên ngành về phụ phí đã đề ra các giải pháp, kế hoạch của Tổ công tác trong thời gian tới: làm việc trực tiếp với hãng tàu nước ngoài, đại lý hãng tàu để rà soát, phân loại cụ thể các loại phụ phí bất hợp lý, phụ phí theo giá cước, phụ phí được phép thu theo thông lệ quốc tế, báo cáo Bộ GTVT ký văn bản yêu cầu hãng tàu dừng thu ngay các phụ phí bất hợp lý; tiếp tục tìm hiểu thông lệ quốc tế, kinh nghiệm của các nước trong khu vực liên quan đến việc thu phụ phí của hãng tàu; Chủ trì dự thảo trình Bộ GTVT ban hành văn bản quy phạm pháp luật quản lý việc thu các loại phụ phí của hãng tàu biển nước ngoài. Thứ trưởng Nguyễn Văn Công đồng tình với các giải pháp và kế hoạch làm việc của Tổ công tác và khẳng định quan điểm nhất quán của Bộ GTVT mọi điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp nước ngoài hoạt động kinh doanh tại Việt Nam nhưng phải tuân thủ theo pháp luật của Việt Nam và thông lệ quốc tế. Kiên quyết phản đối và loại bỏ những hành vi trái pháp luật Việt Nam và thông lệ quốc tế. Thứ trưởng cũng đề nghị các bộ, ngành thống nhất quan điểm cùng Bộ GTVT đấu tranh để loại bỏ phụ phí bất hợp lý mang lại công bằng cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu của Việt Nam và tạo môi trường kinh doanh lành mạnh. PHÒNG VTDVHH